zondag 25 september 2011

Groene universiteit

Vanmorgen zat ik al bijtijds op de fiets onder het motto: 'Melk den dag', zoals Felix Timmermans zijn held Pallieter liet zeggen.
Na een, vertrouwd maar nooit saai, rondje Binnenveld, Grift en Grebbedijk besloot ik de expositie 7 even 7 te bezoeken. De samenwerkingsprojecten van 7 dichters en 7 beeldend kunstenaars zijn nog tot en met woensdag 28 sept. te zien in het Forum-gebouw van Wageningen Universiteit. Toen ik dat gebouw aan de achterkant via de Bornsesteeg benaderde, werd ik getroffen door het beeld dat me herinnerde aan Ivoorkust, eind december 1995.
Daar in Yamoussoukro vormden de grazende runderen en geiten een merkwaardig contrast met de pracht en praal van de basiliek Notre Dame de la Paix.
Hier graast een kudde schapen vlakbij het imposante Forum-gebouw. Maar Wageningen doet zijn naam als groene universiteit daarmee ook wel weer eer aan.
Aan de voorkant kreeg mijn positieve inkleuring echter een knauw toen ik het sculptuur zag voor de ingang. De Wageningse boom moet de samenwerking verbeelden van universiteit, onderzoeksinstellingen en Van Hall Larenstein. Kil aluminium, ontbladerde vorm. Voor mij heft de boom veeleer kil en doods zijn armen ten hemel als een laatste smeekbede om hulp.


Nee, dan die boom op de begraafplaats Leeuwerenk waar ik weer eens een rondje maakte langs 'mijn' doden. Tien jaar geleden was ik er nog nooit geweest, kende ik er niemand.

Toen ik naar de uitgang liep, dacht ik na over ouder worden, verlies, dood, verder leven. De boom verliest zijn bladeren, gaat in rust, maar loopt volgend jaar weer uit. Ten afscheid troost hij nu met zijn prachtige kleuren.




De Wageningse Boom

De helft van de route, mijn boek over Ivoorkust 

Gelderlander 14-10: Schapen nog tot dinsdag op de campus

Op de kermis

Gisteren was ik in Weert op de kermis, een mooie traditie van gastvrijheid in onze familie. Vroeger kwamen familieleden van buiten Weert 'op de kermis', waar ze onthaald werden op vlaai en knapkoek. Hoewel mijn moeder de laatste jaren niet meer zelf kon bakken, was er wel vlaai in huis. Ook vorig jaar nog hebben mijn ouders een rondje over de kermis gemaakt.

'Magic circus' aan de voet van
de Martinus kerk
 Dit jaar zijn ze er voor het eerst allebei niet meer bij en het voelt extra verweesd.
De kermis hoorde er van jongsafaan zo bij. We memoreerden gisteren nog dat het meestal net zo mooi weer was als dit jaar en dat we dan liepen te puffen in onze nieuwe winterjassen. Die hadden we net voor de kermis gekregen en wilden we natuurlijk trots aan, hoe warm het ook was.
Als jonge tieners mochten mijn iets jongere zus en ik alleen naar de kermis. Ik werd misselijk in alles wat draaide en voor de snelle dingen ontbrak me de durf. (Ik was 50+ toen ik pas mijn debuut maakte in achtbanen, ik heb iets gemist). De 'rups' vond ik al spannend genoeg.

De carrousel ontgroeid bleven voor mij dan vooral de goktentjes over. Mijn zus had een vaste, en dus?, gelukkige hand van gokken, maar ik als twijfelaar heb volgens mij nooit iets gewonnen. Met mijn aangeboren optimisme wist ik wel zeker dat ik het volgende rondje meer geluk zou hebben.
Het kermisgeld hadden we er dan ook in een mum van tijd doorgedraaid, maar gelukkig lieten onze ouders zich vermurwen om ons voor de laatste keer nog eens 50 cent en daarna voor de állerlaatste keer weer 50 cent mee te geven.
De prijzen liggen nu wel hoger, maar de kermis in Weert heeft zijn succes ook te danken aan de bescheiden gehouden prijzen. Na de kermis van Tilburg is die van Weert de grootste van Nederland.
Ik heb gisteren geen gokje meer gewaagd, maar de vlaai was erg lekker.


Website kermis Weert

vrijdag 23 september 2011

Vitaliteit

Op deze eerste dag van de herfst tonen de zonnebloemen in mijn tuin een onvermoede vitaliteit.
Het begon allemaal met tien zaadjes die ik in het voorjaar als presentje kreeg bij de open dag in zorgcentrum Oranje Nassau's Oord in Wageningen. Ik ben niet zo'n nauwkeurige tuinier, dus de zaadjes gingen al veel te laat de pot in.
Toen ze toch opkwamen, heb ik er enkele verstekt in de volle grond, de andere zouden volgen. Dat is er nooit van gekomen.
In de mossige potgrond zijn wonderwel zonnebloemen opgekomen, waarvan eentje al een tijdje met zijn bloem staat te pronken. De andere zitten in knop, dus wie weet, als de herfst niet snel genadeloos toeslaat.

Een stekje in de volle grond had er zin in en schoot met enthousiasme de hoogte in. Maar die jeugdige overmoed werd wreed gestopt door een stormwind enkele weken geleden. Geknakt, ongeveer tien centimeter boven de grond, terwijl er al een flinke knop zichtbaar was.
Ik kon het niet over mijn hart verkrijgen om hem af te voeren naar de groenbak. Dat was een combinatie van deernis, laksheid en hoop.
Sindsdien hield de plant zich met moeite staande tegen het schuurtje en nog wat collegiaal ondersteund door andere planten.


En zie daar, deze week is de zonnebloem gaan bloeien en bekroont zo glorieus zijn vitaliteit.

zondag 18 september 2011

De dingen, die voorbijgaan

'Wat voor weer zou het zijn in Den Haag?' zongen we Conny Stuart donderdag na, terwijl we het antwoord wisten. We wáren immers in Den Haag en het was prachtig nazomerweer.
'Op de Dennenweg ruikt het nu vaag/naar Couperus en ook naar saté.' Voorbij, voorbij, voorgoed voorbij, om maar een andere klassieker van Conny Stuart te citeren.
Couperus, Stuart zelf, modezaak Meddens, ooit iconen, ze zijn niet meer.
Het was al weer een tijd geleden dat ik Den Haag bezocht en de rustige statigheid die ik me van het centrum herinnerde, was onveranderd gebleven. Ook staat er bij het Binnenhof nog steeds die telefooncel uit lang vervlogen tijden.
Pop up boek 'Mommy'
Was het toeval dat korte tijd later mijn oog eerder bleef haken aan de telefooncel dan aan de superman?
Toen waren we al gearriveerd in het Museum Meermanno voor de tentoonstelling van pop up boeken. Van eeuwenoude beweegbare boeken tot multimedia boeken op I-pads. Snoezige sprookjes, stichtelijke verhalen, educatieve boekwerken en zelfs de Kama Sutra als pop up.
Terwijl politiek Den Haag zich op dat moment vermoedelijk bezighield met de Miljoenennota die op een knullige manier was uitgelekt, namen wij de tram naar het Scheveningse strand. Een van de pluspunten van deze stad is voor mij toch de zee als achtertuin.
Eten op het strand, in goed gezelschap, uitkijken over de zee, de zon die dimt en tijdloos mijmeren over de mensen, de dingen, die voorbijgaan.


Louis Couperus - Van oude menschen, de dingen, die voorbij gaan

Museum Meermanno - Pop up!

maandag 12 september 2011

Springlaevendj

Platbook 6 is nog maar net verschenen, of Platbook 7 staat al te trappelen. Dat komt helemaal overeen met de titel van de Limburgse bundel: 'Springlaevendj'.
Gedichten en verhalen van en voor kinderen tonen de rijkdom van uiteenlopende dialecten. Ik mocht de redactie doen voor deze bundel die op 6 november in Heerlen tijdens de LiLiLi-daag wordt gepresenteerd.
Springlevend is de toon van de bijdragen, maar de bundel laat ook zien hoe springlevend de dialecten in Limburg zijn.

Dat komt bijvoorbeeld sterk tot uiting in de jaarlijkse declamatiewedstrijden voor de jeugd in de hele provincie. Veel teksten uit Platbook 7 worden daar al met succes op het podium gebracht of staan binnenkort te trappelen in de coulissen.


Uitgeverij TIC Platbook 7

Platbook 6 Moereratsj

zondag 11 september 2011

Voet tussen de deur

De laatste dagen open ik mijn achterdeur met enige voorzichtigheid. Meermalen deze week heb ik namelijk al een kikker aangetroffen op de deurmat. Ook vanavond zat er een, wat klein uitgevallen, exemplaar.
Het brutaaltje zat zelfs op de dorpel, had al zowat een voet tussen de deur. Wellicht solliciteert hij naar een warme overwinteringsplek, maar ik denk dat hij toch beter gebouwd is op de modder van mijn vijver.
Afgezien van wat beter is voor het diertje: kikkers in mijn vijver heerlijk, in mijn tuin prima, maar mijn huis, daar blijven ze uit.
Heel even overwoog ik de kusproef, want stel dat het toch de prins was op het witte paard.
Maar wat moet ik nou met een paard?


Blog oktober 2010 - vlinder op drempel voordeur

zaterdag 10 september 2011

Steenovenvolk

Open Monumentendag bood me de kans eindelijk steenfabriek Plasserwaard in Wageningen te bezoeken, waar ik al zo vaak voorbijfietste, terwijl ik me nieuwsgierig afvroeg hoe het daar was.
Vanuit -stoffig - raam op zolder
uitzicht op de rivier
Eigenaar Henri de Jonge leidde er vandaag belangstellenden rond. Wat bezielt je om in de jaren '80 met enkele vrienden een oude steenfabriek te kopen? Het plan om er zelf klussend woonruimte in te maken kan ik nog volgen. De fabriek ligt per slot van rekening in een prachtig natuurgebied. Maar als een jarenlange gang door de instituties (overheid, Rijkswaterstaat, milieubeweging, monumentenzorg) nodig blijkt, hoe blijf je dan nog enthousiast om door te gaan? In elk geval de gedrevenheid om een industrieel monument te behouden en een nieuwe functie te geven.

Kapconstructie en ovens aan de rivierzijde

De steenfabriek werd rond 1930 gebouwd en heeft nog tot 1980 gefunctioneerd. In barre omstandigheden werkte er 'steenovenvolk', zoals het personeel denigrerend werd genoemd. Volgens De Jonge was ooit de inzet van een staking om niet een oven in te hoeven als de temperatuur boven de 70 graden was. De staking werd met harde hand neergeslagen.
Als alles volgens plan verloopt, woont er binnen enkele jaren heel ander steenovenvolk. De 26 vlamovens en de immense zolder worden verbouwd tot acht ruim bemeten luxe en energiezuinige woningen. 
Immense zolder (met te spaarzaam
 licht voor mijn mobieltje)


Mooi dat dit monument behouden blijft en een nieuw leven krijgt door een combinatie van eigenwijsheid, doorzettingsvermogen en vooral het lef om te durven dromen.
Op de website van Plasserwaard staat informatie over de geschiedenis, het restauratieproces en de bouwplannen voor de nieuwe woningen.

http://www.plasserwaard.nl/  


vrijdag 9 september 2011

The party is over

Hoezeer ik gisteren ook genoten heb van de onverwachte uurtjes strand in Egmond aan Zee, het was wel duidelijk dat het feest van de zomer over was. Sommigen zullen overigens schamperen dat er helemaal geen zomer is geweest.
Het is nu tussenseizoen, al is die term wat in onbruik geraakt. Geen zomer meer, maar ook nog niet echt herfst.
Trekkers sleepten voortvarend strandhuisjes weg, als poppenhuizen die op zolder worden opgeborgen. De gestrande partyboat oogde sneu.
Hoewel ik de drieteenstrandlopertjes nog niet heb gezien, zullen ze eerdaags wel arriveren. Koos Dijksterhuis meldde immers onlangs in Trouw dat ze al gesignaleerd zijn op Schiermonnikoog.
Meeuwen waren er uiteraard wel, en een koe.

Een koe, op het strand? Ja logisch, een zeepaard of zeehond zou meer voor de hand liggen als afbeelding en dus valt een koe waarschijnlijk beter op. Alles voor het goede doel: herkenningspunt voor verloren gelopen kindertjes.
Als straks de laatste huisjes weg zijn, de boten in hun winteronderkomen liggen en het gros van de toeristen verdwenen, dan wordt het strand weer van zichzelf.
Zo is het mij het liefst.

donderdag 8 september 2011

Eindelijk weer ... de zee

Vandaag heb ik eindelijk weer de zee gezien na een ongekend lange tijd van bijna zeven maanden. Het kwam ook nog eens ongepland, dankzij het noodlottig ongeval bij Veenendaal waardoor de trein naar Utrecht gestremd was. Daardoor moest ik de auto nemen naar mijn zakelijke afspraak over een bedrijfstraining in de kop van Noord-Holland.

Na het gesprek was het weer zo opgeklaard dat ik de roep van de zee, op slechts luttele autokilometers, niet kon weerstaan. Zo stond ik om vier uur op 'mijn' strand van Egmond, maar totaal overdressed: strak in het pak, voor mijn doen althans, en op pumps.
Gelukkig heb ik altijd mijn oeroude laarzen (maar liefst 38 jaar lang doen die al trouwe dienst, tel ik net even uit) in de auto liggen. Dat ze standaard in de kofferbak liggen, dateert uit mijn tijd als prille journalist toen ik eens op naaldhakken door een archeologische opgraving strompelde. Ze kwamen later meermalen van pas als ik weer eens met mijn poten in het bluswater stond, zoals een ijverig journalist betaamt.

Groeten uit Egmond aan Zee



Afgezien van een plagerig buitje was het aangenaam wandelweer. De westenwind had geen strandstralende kracht meer, maar blies goedmoedig golven over het helmgras: een wave voor moeder natuur.

Wonderlijk hoe een paar uurtjes strand en zeezicht alle bekommernissen uit mijn hoofd kunnen blazen.
Rust en energie zijn er voor in de plaats gekomen.
Ik heb de zee bij het afscheid beloofd dat ik dit jaar nog eens terugkom.
Daar zit ik nou mooi aan vast.

woensdag 7 september 2011

Schrijfdokter houdt spreekuur

Vrijdag 9 september zet ik als schrijfdokter weer de deur van mijn spreekkamer open, mijn digitale spreekkamer wel te verstaan. Tussen 10 en 20 uur houd ik spreekuur voor mensen die advies willen over hun column of weblog.
Aan iedere 'patiënt' besteed ik 15 minuten. Je zult begrijpen dat ik in die tijd geen hele verzameling teksten kan bekijken. Stuur een column of weblog als tekstbestand van max. 400 woorden naar: info@annievangansewinkel.nl. Voor een weblog kun je daarnaast een link meesturen naar je weblog op internet.  Daar kan ik eventueel globaal de context bekijken.
Benoem zo concreet mogelijk de punten of vragen waar je een reactie op wilt hebben. Voorbeelden: Halverwege ben ik al uitgepraat. Ik kom niet op een idee. Is de opbouw goed, hoe kan ik de lezer meer prikkelen, hoe krijg ik een slot dat blijft hangen?
Zet er ook bij welke doelgroep je voor ogen hebt.
Je krijgt in elk geval diezelfde dag nog een reactie per mail. Dat kan een eenvoudig antwoord zijn, een suggestie voor een richting waarin je zou kunnen zoeken, of een verwijzing naar een cursus, collega, website of theorieboek.
Ik bied dit gratis consult aan omdat het van 3-11 september de Week van het Schrijven is. In binnen- en buitenland zijn allerlei activiteiten die met schrijven te maken hebben, zoals schrijfwandelingen en workshops. In 2009 en 2010 was ik ook schrijfdokter en van mijn spreekuur werd gretig gebruik gemaakt.
Ik doe mijn best je te helpen op 9 september.
's Avonds om 20 uur gaat de deur van mijn spreekkamer echter onverbiddelijk dicht. Er valt namelijk ook nog genoeg te dokteren aan mijn eigen schrijfwerk.

Agenda Week van het Schrijven
TIP: zondag 11 september schrijfdag in Amersfoort: De Dag van het Personage Daar heb ik een stand op de informatiemarkt.

dinsdag 6 september 2011

Moerepetazie

Moerepetazie, moereratsj, hutspot, wortelstamp, allemaal woorden voor hetzelfde, maar de moerepetazie van mijn moeder was ongeëvenaard. Meermalen probeerde ik haar recept te achterhalen. Maar als ik dan zoals zij zei 'gewoon' aardappelen, wortelen en uien mengde, kwam het niet in de buurt van wat zij ons voorschotelde.
In mijn tekst 'De moerepetazie van mam' probeer ik te achterhalen wat haar geheim was.
Mijn bijdrage in het Weerts dialect is opgenomen in de verzameling 'Platbook 6 - Moereratsj'.
Oud-streektaalfunctionaris in Limburg Pierre Bakkes heeft de redactie gedaan van deze Limburgse bundel over eten en drinken. Verhalen en gedichten over bijvoorbeeld Venlose whisky, knapkook en een ode aan de wölleboon (tuinboon).
Zondag is Platbook 6 gepresenteerd tijdens de dialectmanifestatie 'Kirchroa jeet plat'. In cafés en boekwinkels stonden het Kerkraads en de dialecten uit die regio op de bühne.
Voor mij is het Kerkraads het moeilijkste dialect, omdat het zoveel verschilt van mijn eigen dialect. Het vereist dus extra inspanning om het te begrijpen, maar die moeite loont. Zondag stond ik weer te kijken van het taalbewustzijn en het zelfbewustzijn van Kerkraadse schrijvers. Bij de jaarlijkse schrijfwedstrijd voor de Veldeke Literatuurpries behalen Kerkradenaren ook opvallend vaak nominaties of de prijs zelf.

Tijdens de LiLiLi-daag op 6 november in Heerlen ziet Platbook 7 het daglicht, een bundel van en voor kinderen. Voor dat boek heb ik onlangs de selectie afgerond, uitgeverij TIC is nu bezig met de productie.

Platbook 6 Moereratsj
Kirchroa jeet plat
Uitgeverij TIC

vrijdag 2 september 2011

Aan het woord!

Vandaag is in Vorden de aftrap verricht voor de grote literaire schrijfwedstrijd in Gelderland: Aan het woord!
Iedereen die in Gelderland woont, kan meedoen aan de wedstrijd en elk genre is mogelijk. De deadline is 14 november 2011. Afhankelijk van je woonplaats ding je in een van de zes regio's mee naar de hoofdprijs. Wil je meedoen, download dan van de site Aan het woord! het reglement van je eigen regio.

De bblthk van Wageningen, die voor deze wedstrijd valt onder de regio Arnhem, heeft me gevraagd deelnemers in de regio te ondersteunen.
Op 13 september begint 's avonds in de bibliotheek een korte cursus van twee lessen. Op 20 september is de tweede les. Ik behandel onder meer: hoe kom je op ideeën, dialogen en beeldend schrijven. Schrijfervaring is niet nodig.
Later in hun schrijfproces kunnen deelnemers aan de wedstrijd gebruik maken van individuele schrijfcoaching. Die is ook in de bibliotheek, op 25 oktober tussen 17.00 en 21.30 uur en duurt telkens 30 minuten. Tevoren sturen zij hun concept-tekst naar mij, zodat ik adviezen en tips kan voorbereiden.
Aanmelden voor schrijfcursus en coaching loopt via de bblthk.
Voor inhoudelijke informatie kun je mij mailen: info@annievangansewinkel.nl

Website Aan het woord!







donderdag 1 september 2011

Columns en weblogs (2)

Hij is er: mijn nieuwe schriftelijke cursus Columns en Weblogs schrijven. Daarmee heb ik vandaag de zevende schriftelijke cursus aan mijn aanbod toegevoegd. En de eerste cursist heeft zich ook al meteen gemeld.
Met veel plezier heb ik de afgelopen tijd de cursus ontwikkeld. Dat vind ik een van de leukste dingen van juf zijn: telkens weer zelf nieuw lesmateriaal ontwikkelen.
Ook deze cursus bestaat uit theorie, oefeningen en huiswerkopdrachten. Maar ik wil de cursisten ook stimuleren om na te denken over bv. privacy en grenzen van de vrijheid. Je zal maar met een columnist of blogger verkeren. Je leven kan immers zo op straat liggen of op het wereldwijde web terechtkomen.
Anderzijds probeer ik de cursisten ook te prikkelen tot overdrijving of een standpunt innemen en op scherp stellen.

Tip voor columnisten of bloggers: heb je het idee dat je weblogs of columns toch iets mankeren, op vrijdag 9 september zet ik als schrijfdokter weer de deur van mijn digitale spreekkamer open. Dan geef ik speciaal voor deze genres een gratis consult van 15 minuten.

Grote stille heide

Ik ging naar Drenthe om de heide te zien. Dat 'om' is natuurlijk onzin, want de Ginkelse Heide is slechts zowat een boogscheut verwijderd van Wageningen. Toch mis ik er bijna jaar na jaar de bloeiende heide. Dit jaar kwam het er ook nog niet van. Op de een of andere manier gaan mijn fietstochtjes zelden Ede-waarts. Het zal de trek naar het water zijn waardoor ik, vaak via Binnenveld en Grift, de dijk en de uiterwaarden langs de Rijn opzoek.

Maar gisteren kon ik dan toch volop de bloeiende heide van dit jaar ervaren. Dat begon al op de A50 waar tussen Arnhem en Apeldoorn de hei oprukte tot aan de spitsstrook. Hoezo, de hei wordt bedreigd, hoezo milieuvervuiling? De erica of dopheide of struikheide of welke heide het dan ook was, tierde welig als zoom van het asfalt.
Bij Exloo in Drenthe strekte zich echter een royaal paars tapijt uit, in afwisseling met bos.
In de verte ontwaarden we de schapen die zich opmerkelijk genoeg ophielden in een grazige wei. Wellicht had de herder ze even gestald in de ballenbak zodat hij zonder gemekker lekker eenzaam over de grote, stille heide kon dwalen.
Mogelijk spelen de bezuinigingen mee, waardoor verschillende landschapsbeheerders zich momenteel gedwongen voelen te besparen op hun herders.

We kruisten soms het pad van kevers die diepblauw of -groen glansden. Het zouden best mestkevers kunnen zijn. Dat ze prachtig zijn, is een goed bewaard geheim. De beestjes hebben hun pr slecht voor elkaar en staan in een kwade reuk.
Ik ontdekte voor het eerst hun kwaliteiten toen ik in 2006 gedichten schreef voor het grote evenement 'City of Insects' in Wageningen. De kunstenaars was een blik vergund in de enorme collectie van de vakgroep Entomologie, de schatkamer die Wageningen Universiteit inmiddels heeft wegbezuinigd. Gelukkig heeft Naturalis in Leiden er zich over ontfermd.

Dit schreef ik destijds als ode aan de mestkever:

je schild verslaat lelijkheid
je pantser weerstaat stank
jouw arbeid van groot belang
en zwaar onderschat
als dat van de vuilnisman.